Zahl der Einträge: 27467
Trude
nhd. (ält.) - - -, DW1; - -
trudeln
nhd. Mitte 19. Jh. Herkunft ungeklärt?, vielleicht Nebenform von trödeln (2) (s. d.) Kluge s. u. trudeln, EWD s. u. trudeln, DW 22, 1239, Duden s. u. trudeln, Bluhme s. u. trudeln, DW1; Lw. - trud-el-n
Trüffel
nhd. 18. Jh. s. frz. truffe, truffle, M., Trüffel; aprov. trufla, F., Trüffel, Spötterei; mlat. tubera, F., Erdschwamm, Erdknolle; lat. tūber, N., Höcker, Buckel, Beule, Geschwulst, (190-159 v. Chr.); vgl. idg. *tēu-, *təu-, *teu̯ə-, *tu̯ō-, *tū̆-, *teu̯h₂-, V., schwellen, Pokorny 1080 (1873/50) (RB. idg. aus ind., iran., arm., phryg./dak., gr., ill., alb., ital., kelt., germ., balt., slaw., toch., heth.) Kluge 1. A. s. u. Trüffel, Kluge s. u. Trüffel, EWD s. u. Trüffel, DW 22, 1239, Duden s. u. Trüffel, DW1; Lw. frz. truffe, truffle Trüf-f-el
Trug
nhd. um 1230 (Diu Crōne von Heinrich von dem Türlin) s. mhd. truc, st. M., Trug, Betrug; mhd. troc (2), st. M., Trug, Betrug, dämonisches Blendwerk; mhd. trüge (1), truge, st. F., sw. F., Trug, Betrug, Betrügerei, Täuschung, trügerische Aufmachung der Frauen; mnd. droch (1), N., Trug, Betrug, Trugbild; ahd. bitrog*, st. M. (a?), "Betrug", Trugbild, Gespenst; as. *drugi?, st. M. (i), Trug; vgl. as. *drog?, st. N. (a), Trug?; germ. *druga-, *drugam, N., Trugbild; vgl. idg. *dʰreugʰ- (2), V., trügen, schädigen, Pokorny 276 Kluge 1. A. s. u. Trug, Kluge s. u. trügen, EWD s. u. trügen, DW 22, 1245, Seebold 168, Duden s. u. Trug, Bluhme s. u. Trug, DW1; Lw. - Trug
$Trugbild
nhd. - - EWD s. u. trügen, DW1; - Trug--bild
trügen
nhd. 765 (Glosse) mhd. triegen (1), trūgen, st. V., betrügen, trügen, täuschen, irreführen, heimsuchen, verführen, belügen, beirren bei, abbringen von; mnd. drȫgen (2), sw. V., "trügen", betrügen; mnd. drēgen (2), drogen, st. V., trügen, betrügen, täuschen; mnl. drieghen, st. V., trügen; ahd. triogan, st. V. (2a), trügen, betrügen, täuschen; as. driogan*, st. V. (2a), betrügen; anfrk. *driegan?, st. V. (2), trügen; germ. *dreugan (2), st. V., trügen, schädigen?; idg. *dʰreugʰ- (2), V., trügen, schädigen, Pokorny 276 (412/60) (RB. idg. aus ind., iran., kelt., germ.) Kluge 1. A. s. u. Trug, Kluge s. u. trügen, EWD s. u. trügen, DW 22, 1260, Falk/Torp 213, Seebold 168, Duden s. u. trügen, Bluhme s. u. truegen, DW1; Lw. - trüg-en
$Trüger
nhd. (ält.) - - DW 22, 1278, DW1; - Trüg-er
$trügerisch
nhd. - - EWD s. u. trügen, DW1; - trüg-er-isch
$Trugschluss
nhd. - - EWD s. u. trügen, DW1; - Trug--schlu-ss
Truhe
nhd. 3. Viertel 9. Jh. (Glosse) mhd. truhe, sw. F., st. F., "Truhe", Lade, Kiste, Geldkiste, Schrank, Sarg, hölzernes Gerinne in dem ein Bach über einen Graben geleitet wird; ahd. truha, sw. F. (n), "Truhe", Büchse, kleiner Kasten; entweder von germ. *truga-, *trugaz, st. M. (a), Trog, Baum; germ. *truga-, *trugam, st. N. (a), Trog, Baum; vgl. idg. *deru-, *dreu-, *drū-, Sb., Baum, Pokorny 214 (333/38) (RB. idg. aus ind., iran., arm., phryg./dak., gr., alb., ital.?, kelt., germ., balt., slaw., toch., heth.); oder zu germ. *þrūh-, Sb., ausgehöhlter Baumstamm, Trog; idg. *treuk-, V., reiben, drehen, bohren, Pokorny 1074; vgl. idg. *ter- (3), *terə-, *terh₁-, *teri-, *trēi-, *trī-, *teru-, *treu-, *terh₃u-, V., reiben, bohren, drehen, Pokorny 1071 (1862/39) (idg. aus ind., gr., alb., ital., kelt., germ., balt., slaw., toch.) Kluge 1. A. s. u. Truhe, Kluge s. u. Truhe, EWD s. u. Truhe, DW 22, 1321, Falk/Torp 194, EWAhd 2, 815, Duden s. u. Truhe, Bluhme s. u. Truhe, DW1; Lw. - Tru-h-e
Trulle, Trolle
nhd. (ält.) 1337 (Das Schachzabelbuch Kunrats von Ammenhausen) mhd. trülle (1), sw. F., st. F., Kebsweib, Hure; s. mhd. trollen, sw. V., "trollen", in kurzen Schritten laufen; weitere Herkunft ungeklärt? Kluge s. u. Trulle, DW 22, 1334, Duden s. u. Trulle, DW1; Lw. - Trull-e
Trumm
nhd. 765 (Glosse) mhd. drum (1), trum, st. N., "Trumm", Endstück, Ende, Grenze, Rand, Spitze, Klotz, Stück, Splitter; mnd. drōm (1), drȫm, drum, dram, N., Trumm, Endstück, Saum (M.) (1); mnl. drom, dreum, drōme, Fadenende eines Gewebes; ahd. drum (2), st. N. (a), Ende, Stamm, Stück; as. *thrum?, *thrumm?, st. M. (i), "Trumm", Kraft?, Ende?; anfrk. -; germ. *þruma-, *þrumam, st. N. (a), Rand, Ende, Trumm; s. þramu; idg. *termn̥, Sb., Grenzpfahl, Pokorny 1074; vgl. idg. *ter- (4), *terə-, *tr̥̄-, *trā-, *teru-, *terh₂-, V., durchdringen, überqueren, überwinden, überholen, retten, Pokorny 1074 (1863/40) (RB. idg. aus ind., iran., arm., gr., ill., alb., ital., kelt., germ., heth.) Kluge 1. A. s. u. Trumm, Kluge s. u. Trümmer, EWD s. u. Trümmer, DW 22, 1336, Falk/Torp 181, EWAhd 2, 818, Duden s. u. Trumm, Bluhme s. u. Trumm, Truemmer, DW1; Lw. - Tru-m-m
$trümmern
nhd. - - Kluge s. u. Trümmer, DW 22, 1352, DW1; - trü-m-m-er-n
Trumpf
nhd. 1590 s. lat. triumphus, M., Siegeseinzug, Triumph, Erfolg, feierlicher Einzug in Rom, dreischrittiger Tanz, (um 250-184 v. Chr.); lat. trēs, Num. Kard., drei; idg. *trei-, Num. Kard., drei, Pokorny 1090 (1888/65) (RB. idg. aus ind., iran., arm., gr., ill., alb., ital., kelt., germ., balt., slaw., toch., heth.); lat. pēs, M., Fuß, Huf, Kralle, Pranke, Fundament, Grundlage; idg. *pō̆ts, M., Fuß, Pokorny 790; idg. *pē̆d- (2), *pō̆d-, V., M., gehen, fallen, Fuß, Fessel (F.) (2), Pokorny 790 (1372/14) (RB. idg. aus ind., iran., arm., gr., alb., ital., kelt., germ., balt., slaw., toch., heth.) Kluge 1. A. s. u. Trumpf, Kluge s. u. Trumpf, EWD s. u. Trumpf, DW 22, 1363, Duden s. u. Trumpf, Bluhme s. u. Trumpf, DW1; Lw. lat. triumphus Tru-m-pf
$trumpfen
nhd. - - Kluge s. u. Trumpf, EWD s. u. Trumpf, DW1; - tru-m-pf-en
Trunk
nhd. 790 (Glosse) mhd. trunc, st. M., Trunk, Schluck; mnd. drunk, M., Trunk, Trinken, Getränk, Trank, Dünnbier; mnl. dronc, M., Trunk; ahd. trunk* (2), trunc, st. M. (a?, i?), Trunk, Schluck; as. -; anfrk. -; germ. *drunki-, *drunkiz, st. M. (i), Trunk; s. idg. *dʰreg̑-, V., ziehen, gleiten, streifen, Pokorny 273 Kluge 1. A. s. u. Trunk, Kluge s. u. trinken, EWD s. u. Trunk, DW 22, 1375, Falk/Torp 212, Seebold 165, Duden s. u. Trunk, Bluhme s. u. Trunk, DW1; Lw. - Tru-n-k
trunken
nhd. Ende 8. Jh. (Glosse) mhd. trunken, (Part. Prät.=)Adj., betrunken; mnd. drunken (1), (Part. Prät.=)Adj., trunken, betrunken; mnl. dronken, Adj., trunken; ahd. trunkan*, truncan*, (Part. Prät.=)Adj., trunken, betrunken, berauscht; as. *drunkan?, (Part. Prät.=)Adj., trunken; anfrk. drunkan*, Part. Prät.=Adj., trunken; germ. *drunkana-, *drunkanaz, Adj., trunken; vgl. idg. *dʰreg̑-, V., ziehen, gleiten, streifen, Pokorny 273 (406/54) (RB. idg. aus ind., germ., balt.) Kluge s. u. trunken, EWD s. u. trunken, DW 22, 1391, Falk/Torp 212, Duden s. u. trunken, DW1; Lw. - tru-n-k-en
$Trunkenbold
nhd. - - EWD s. u. trunken, DW 22, 1396, DW1; - Trunkenbold, Trunkenboldes, Trunkenbolds, Trunkenbolde, Trunkenbolden+EW; Z.: Tru-n-k-en--bol-d
$Trunkenheit
nhd. - - Kluge s. u. trunken, EWD s. u. trunken, DW1; - Tru-n-k-en-hei-t
$Trunksucht
nhd. 1. Hälfte 19. Jh. - EWD s. u. Trunk, DW1; - Tru-n-k--such-t
$trunksüchtig
nhd. - - EWD s. u. Trunk, DW1; - tru-n-k--süch-t-ig
Trupp
nhd. Anfang 17. Jh. s. nndl. troep, Sb., Trupp; mnl. trop, troepe, M., Trupp, Schar (M.) (1); frz. troupe, F., Truppe, Gruppe; afrz. trope, M., Gruppe von Personen; galloroman. troppus, M., Herde; vielleicht aus dem Fränkischen, frk. *þrop, Sb., Anhäufung; germ. *þurpa-, *þurpam, st. N. (a), Dorf, Schar (F.) (1)?; vgl. idg. *tu̯er- (1), *tur-, V., drehen, quirlen, wirbeln, bewegen, Pokorny 1100 (1913/90) (RB. idg. aus ind., iran., gr., ital., kelt., germ.) Kluge 1. A. s. u. Trupp, Kluge s. u. Trupp, EWD s. u. Trupp, DW 22, 1410, Duden s. u. Trupp, Bluhme s. u. Trupp, DW1; Lw. nndl. troep Tru-pp
Truppe
nhd. Anfang 17. Jh. s. nndl. troep, Sb., Trupp; mnl. trop, troepe, M., Trupp, Schar (M.) (1); frz. troupe, F., Truppe, Gruppe; galloroman. troppus, M., Herde; vielleicht aus dem Fränkischen, frk. *þrop, Sb., Anhäufung; germ. *þurpa-, *þurpam, st. N. (a), Dorf, Schar (F.) (1)?; vgl. idg. *tu̯er- (1), *tur-, V., drehen, quirlen, wirbeln, bewegen, Pokorny 1100 (1913/90) (RB. idg. aus ind., iran., gr., ital., kelt., germ.) Kluge s. u. Trupp, EWD s. u. Trupp, Duden s. u. Truppe, DW1; Lw. nndl. troep Tru-p-p-e
Trust
nhd. 19. Jh. s. ne. trust, Abkürzung für trust-company, N., Treuhandgesellschaft; ne. trust, N., Trauhand, Treuhandvermögen, Vertrauen; vgl. an. traustr, Adj., zuverlässig, stark; germ. *trausta-, *traustaz, Adj., stark, fest; idg. *deru-, *dreu-, *drū-, Sb., Baum, Pokorny 214 (333/38) (RB. idg. aus ind., iran., arm., phryg./dak., gr., alb., ital.?, kelt., germ., balt., slaw., toch., heth.) EWD s. u. Trust, Duden s. u. Trust, DW1; Lw. ne. trust Tru-st
Truthahn
nhd. 2. Hälfte 17. Jh. Herkunft des Vordergliedes ungeklärt, vielleicht zu mnd. drōten, droten, V., drohen, bedrohen, drängen; s. ahd. drouwen* (2), sw. V. (1b), drohen, tadeln; vgl. ahd. drawa*, drowa*, drōa, drewa*, st. F. (ō), sw. F. (n), Drohung, Androhung, Tadel; germ. *þrawō, st. F. (ō), Leid, Drohung; germ. *þrōwō, st. F. (ō), Leid; s. idg. *ter- (3), *terə-, *terh₁-, *teri-, *trēi-, *trī-, *teru-, *treu-, *terh₃u-, V., reiben, bohren, drehen, Pokorny 1071 (1862/39) (idg. aus ind., gr., alb., ital., kelt., germ., balt., slaw., toch.); für die Herkunft des Hinterglieds s. nhd. Hahn Kluge 1. A. s. u. Truthahn, Kluge s. u. Truthahn, EWD s. u. Truthahn, DW 22, 1433, Duden s. u. Truthahn, Bluhme s. u. Truthahn, DW1; Lw. - Trut--hahn